Duszniki Zdrój

Duszniki położone są w południowo-zachodniej części Kotliny Kłodzkiej. Pierwszy raz pojawiają się w źródłach historycznych w 1324 r. W tym czasie przez założoną nad Bystrzycą Dusznicką osadę wiódł szlak handlowy łączący Śląsk z Czechami. W 1346 r. Duszniki otrzymały prawa miejskie. Pierwsza informacja o istnieniu źródła leczniczego „Zimny Zdrój” pochodzi z XV w. Kuracje wykorzystujące podgrzaną wodę z tego źródła rozpoczęto w 1793 r. W tym samym roku odkryto „Letni Zdrój”, który teraz jest znany pod nazwą „Pieniawa Chopina”.

Coraz większe zainteresowanie kuracjami sprawiło, że na początku XIX w. rozpoczęto rozbudowę uzdrowiska. Chociaż od XIV w. funkcjonowała polska nazwa „Duszniki”, często występowała ona razem z wersją niemiecką „Reinerz”, którą możemy spotkać w listach Chopina. W 1818 r. i 1819 r. na kuracje do Dusznik przyjechał nauczyciel Chopina, Józef Elsner, a w 1818 r. przebywał tam Fryderyk Adolf Roemer, który obok Jana Malcza był jednym z lekarzy czuwających nad zdrowiem młodego Fryderyka. Zapewne za namową przyjaciół państwo Chopinowie zadecydowali się wysłać syna latem 1826 r., zaraz po ukończeniu Liceum Warszawskiego, na kurację do Dusznik.

3 sierpnia 1826 r. kompozytor razem z matką zatrzymał się Domu Bürgla, pensjonacie, który niestety nie zachował się do naszych czasów. Fryderyk musiał zgodnie z zaleceniami lekarzy stosować przepisaną kurację. Polegała ona głównie na spacerach i piciu wód zdrojowych w określonych porach. Zabiegi te przyniosły efekt, a kompozytor pisał do rodziny, że dzięki temu jest „całkiem inny niż w Warszawie”. Obecnie w Dusznikach eksploatuje się 5 źródeł, wśród których jest „Pieniawa Chopina" (woda czerpana jest z głębokości 78 m o temperaturze 18°C, wydajność źródła wynosi 330 m3/min).

Przechadzającym się główną aleją gościom towarzyszyła muzyka w wykonaniu orkiestry dętej, którą Fryderyk określił jako „kiepską”.

W czasie pobytu w uzdrowisku Fryderyk dał nieplanowany wcześniej charytatywny koncert. Nie było to dla niego łatwe zadanie, ze względu na brak dobrego instrumentu. Donosił o tym z rozżaleniem swojemu nauczycielowi, Józefowi Elsnerowi, pisząc: „instrumenty, które widziałem, sprawiają mi więcej przykrości niż przyjemności”. Mimo wszystko młody pianista dał się usłyszeć w teatrze zdrojowym, a dochód przekazał na rzecz osieroconej rodziny. W miejscu, w którym wystąpił Chopin, organizowany jest corocznie (od 1946 r.) Międzynarodowy Festiwal Chopinowski, a także prowadzone są kursy mistrzowskie dla młodych pianistów

Podczas pobytu w Dusznikach kompozytor odbywał również wycieczki po okolicy. Wiemy, że był w pobliskiej pustelni do której trzeba było wejść kamiennymi schodami o kilkudziesięciu stopniach. Będąc zauroczonym widokami podziwianymi z okolicznych wzgórz, z wielką niechęcią wracał na dół.

Będąc w Dusznikach warto zobaczyć XVII-wieczną papiernię (obecnie mieści się tam Muzeum Papiernictwa), która znajduje się przy ulicy Kłodzkiej 42. Prawdopodobnie Chopin zwiedził to miejsce, a w jednym z listów pisanych do przyjaciela, Jasia Białobłockiego, już po powrocie do Warszawy, zaznacza: „Papier, na którym Ci piszę, jest z Reinertz”.