Kompozytorzy / Thomas Tellefsen / Katalog miejsc

Tellefsen – wydawca

Tellefsen jako wydawca muzyki historycznej

Zainteresowanie muzyką dawną sprawiło, że Tellefsen zajął się wydawaniem nut utworów z minionych stuleci. W latach 1855–1861 odpowiadał za redakcję i wydanie aż pięciu różnych zbiorów muzyki XVIII-wiecznej. Cztery z pięciu z nich zawierały dzieła kompozytorów niemieckich i skandynawskich. Utwory pochodziły głównie z kolekcji jego nauczyciela Olego Andreasa Lindemana w Trondheim. Na swój sposób Tellefsen kontynuował więc tę specyficzną tradycję posługiwania się muzyką dawną, która istniała w jego rodzinnym mieście w początkach XIX w.

Publikacje te należy uznać za specjalne, ponieważ prezentowały utwory wielu kompozytorów, które wcześniej nigdy bądź w bardzo niewielkim stopniu były dostępne francuskiej publiczności. W czterech drukach zawarto utwory z tradycji niemieckiej i skandynawskiej, które reprezentowały takich kompozytorów jak C.P.E. Bach, J.P. Kirnberger, J.A.P. Schulz i O.A. Lindeman. Wszystkie kompozycje w tych czterech zeszytach są na instrument klawiszowy solo i ukazują reprezentatywny wybór różnych zasad kompozycji w okresie baroku, zarówno swobodniejszych, typu fantazji oraz preludiów, jak i bardziej sztywnych, jak menuet, sonata i fuga. Wspólną cechą kompozytorów, których dzieła Tellefsen opublikował w wydawnictwie Richaulta, jest to, że wszystkich ich można wiązać z tradycją bezpośrednio odnoszącą się do Jana Sebastiana Bacha.

W tym samym czasie, gdy Tellefsen wydawał swoje zbiory XVIII-wiecznej muzyki na instrumenty klawiszowe, wyszły drukiem inne utwory utrzymane w tej samej tradycji: dzieła klawiszowe Bacha ukazały się w komplecie w latach 40., opublikowano też kompozycje pomniejszych kompozytorów związanych bezpośrednio z Bachem. Edycje Tellefsena można w tym kontekście traktować jako chęć ukazania znaczenia Bacha dla następnych pokoleń muzyków, w tym przypadku ograniczoną do środowiska niemiecko-skandynawskiego po roku 1750. Opublikowanie całego zeszytu poświęconego utworom tylko C.P.E. Bacha sygnalizuje, że Tellefsen przypisywał temu kompozytorowi szczególnie duże znaczenie.

Udział Tellefsena w wydaniu wyboru utworów Jeana-Philippe’a Rameau można podobnie uznać za wczesny przyczynek do przywrócenia dzieł tego kompozytora szerszej publiczności. Wybór kompozycji Rameau wyszedł w 1857 r. pod tytułem Pièces de clavecine en concert avec un violon et un violoncelle, publiées en 1712. Premier livraison, grand format. Tellefsen opublikował te utwory we współpracy z główną osobistością w ruchu na rzecz muzyki historycznej w Paryżu, François Delsarte’em (1811–1871). Był to zapewne efekt ich wspólnego zaangażowania w koncerty historyczne, organizowane w tym samym okresie.

Tellefsen – wydawca Chopina

Po pogrzebie Chopina jego siostra Ludwika przekazała rękopisy zebranych kompozycji Tellefsenowi, który następnie w roku 1860 opublikował w wydawnictwie S. Richaulta w Paryżu 12-tomową Collection des oeuvres pour le piano par Frédéric Chopin en douze livraisons. Georges Mathias (Harand, Lemoine aîné, Paris, około 1859) i Karol Mikuli (Kistner, Lipsk, 1879) to dwaj inni uczniowie Chopina, którzy podjęli się edycji po wygaśnięciu praw autorskich. Wydanie Tellefsena zostało skrytykowane przez Mikulego jako pełne błędów i braków. Bardziej obiektywne spojrzenie na pracę redaktorską norweskiego kompozytora wykazuje, że powtarza on wiele błędów z pierwszych edycji utworów Chopina. Spośród owych wczesnych wydań przyjmuje się dziś to przygotowane przez Mikulego za najbardziej satysfakcjonujące. Zyskało ono dużą popularność i wielokrotnie było wznawiane.

Chopina szkoła gry na fortepian

Zaufanie Chopina do ucznia objawiało się na różne sposoby. Przed śmiercią wyraził życzenie, by Tellefsen dokończył pisanie planowanej przez polskiego twórcę szkoły na fortepian, która miała również zawierać analizę stylu gry. Tellefsen zaczął tę pracę już w 1850 r., lecz niestety ostatecznie nie zdołał zrealizować projektu. Rękopis początkowych fragmentów szkoły gry jest przechowywany w Muzeum Muzycznym Ringve w Trondheim.
W różnych listach po śmierci Chopina Tellefsen opowiada o swoich planach:
„Nie umiem wyrazić, jak niezmiernie dotknęła mnie śmierć Chopina; (…). Przed swoją śmiercią powiedział do siostry, że to ja mam uczyć jej córkę; co, jak możesz sobie wyobrazić, było dla mnie wielką sprawą. Chciał też, żebym skończył jego szkołę na pianoforte, teraz zaś pilnie nad tym wszystkim pracuję”. (Honfleur, 28 grudnia 1849). 
W liście do ojca, pisanym na zamku Eagleton w Szkocji 17 sierpnia 1850 r., kontynuuje:
„Tej zimy po prostu spróbuję naprawdę pokazać się w Paryżu, tak poprzez publikację moich sześciu kompozycji, jak dzięki mojej książeczce, rozprawce o technice gry fortepianowej łącznie z analizą metody gry Chopina. Wystąpię więc w trzech postaciach, jako kompozytor, pisarz oraz koncertujący pianista; wielu obrałoby na drogę życia tylko jedno z tego wszystkiego; ja mam nadzieję z Bożą pomocą pójść moją we wszystkich trzech. Mam nadzieję w prezencie na Boże Narodzenie wysłać Ci choć część z tego”.  

Miejsce Kategoria
Anglia i Szkocja (1849) Dwory / Pałace / Zamki, Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii
Anglia i Szkocja (1851) Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii, Występy
Charlotte Thygeson (1811–1872) – uczennica Kalkbrennera Mieszkania, Student we Francji (1842–1849)
Chopin i Tellefsen w Londynie Mieszkania, Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii
Christiania Teater Koncerty w Kristianii i Sztokholmie, Występy
Dom rodzinny Tellefsenów Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Mieszkania
Honfleur Edukacja, Student we Francji (1842–1849)
Katedra w Trondheim Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Kościoły / Miejsca kultu
Koncerty w Hawrze i Honfleur Student we Francji (1842–1849), Występy
Koncerty w Operze Królewskiej w Sztokholmie Koncerty w Kristianii i Sztokholmie, Występy
Księżna Marcelina Czartoryska Dwory / Pałace / Zamki, Edukacja, Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874
Londyn (1870–1873) Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii, Występy
Loża wolnomularska w Christianii (Oslo) Koncerty w Kristianii i Sztokholmie, Występy
Matthäus Nagiller (1815–1874) Edukacja, Student we Francji (1842–1849)
Nauczyciel kompozycji Napoléon Henri Reber Edukacja, Student we Francji (1842–1849)
Ole Andreas Lindeman Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Mieszkania
Ole Andreas Lindeman – organista w kościele Naszej Pani Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Kościoły / Miejsca kultu
Rothschildowie Edukacja, Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874
Sir Thomas Dyke Acland i Thomas Dyke Acland Tellefsen Mieszkania, Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii
Szkocja (1850) Mieszkania, Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii
Szkocja: lipiec–wrzesień 1848 r. Mieszkania, Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii
Szkoła Łacińska w Trondheim Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Edukacja
Tellefsena wybór marki fortepianu Student we Francji (1842–1849), Występy
Tellefsen i muzyka dawna Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874, Występy
Tellefsen – kameralista Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874, Występy
Tellefsen – kompozytor Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874
Tellefsen – pedagog Edukacja, Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874
Tellefsen – pianista Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874, Występy
Tellefsen – uczeń Chopina Edukacja, Student we Francji (1842–1849)
Tellefsen – wydawca Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874, Wydawcy / Księgarnie
Thomas Tellefsen w Teatrze Trondheimskim Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Występy
Trondheimskie Towarzystwo Muzyczne Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Występy