Kompozytorzy / Fryderyk Chopin

Fryderyk Chopin jest najwybitniejszym polskim kompozytorem i pianistą. Urodził się w Żelazowej Woli 1 marca 1810 roku w ofi­cynie dworu należącego do hr. Skarbków, gdzie funkcję guwernera pełnił jego ojciec Mikołaj Cho­pin, spolonizowany Francuz. Fryderyk był drugim z czworga dzieci Mikołaja Chopina i Tekli Justyny z Krzy­żanowskich; miał trzy siostry - Ludwikę, Izabelę i Emilię (przedwcześnie zmarłą). Jeszcze w roku 1810 rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie ojciec kompozytora otrzymał posadę w Liceum Warszawskim.

Fryderyk rozpoczął regularną naukę gry na fortepianie w wieku lat 6 u czeskiego imigranta Wojcie­cha Żywnego, wkrótce zaczął też komponować. Gościł z licznymi występami w salonach warszaw­skiej arystokracji, a jego talent muzyczny rozkwitał niesłychanie szybko. Po 6 latach domowej nauki Żywny stwierdził, że nie jest już w stanie dalej rozwijać pianistycznych umiejęt­ności wychowanka. Rodzice Fryderyka zdecydowali, ze będzie dalej kontynuował edukację muzyczną u Józefa Elsnera w zakresie kompozycji.

Wszechstronne wykształcenie Chopin zdobył w Liceum Warszawskim, gdzie uczęszczał od roku 1823. W tym okresie wakacje spędzał regu­larnie poza Warszawą, najczęściej w majątkach przyjaciół. Wyjazdy do Szafarni, Sannik, Poturzyna, Dusznik, Torunia, Gdańska, Płocka i innych miejscowości Wielkopolski, Pomorza i Śląska, pozwoliły kilkunastoletniemu kompozytorowi poznać skarby kultury polskiej i muzykę ludową, która była jego jednym z głównych źródeł inspiracji prze całe życie.

W roku 1826 wstąpił do Szkoły Głównej Muzyki przy Uniwersytecie Warszawskim. Ukończył ją trzy lata później z opinią: „szczególna zdatność, geniusz muzyczny”. W tym czasie powstały pierwsze poważne kompozycje: Sonata c-moll, Fantazja na tematy polskie i dzieło przełomowe – Wariacje B-dur op. 2 na temat „Là ci darem la mano” z opery Don Giovanni Mozarta.

W 1829 roku Chopin wyjechał w pierwszą podróż do Wiednia zakończoną oszałamiającym sukce­sem. Nie tylko wywołał entuzjazm tamtejszej pu­bliczności, ale również po publikacji Wariacji op. 2 przez wiedeńskiego wydawcę zyskał entuzjastyczną recenzję Schumanna (zakończoną słynnym „czapki z głów Panowie, oto geniusz”). Chopin wkrótce skomponował dwa koncerty fortepianowe zaliczane do arcydzieł gatunku, oraz zaplanował powrót do Wiednia jesienią 1830 r. Tydzień po przekroczeniu granicy w muzycznej stolicy Europy zastała go jednak wiadomość o wybuchu powstania listopadowego. W roli politycznego imigranta, bez szans na organizację poważnych koncertów w Austrii, w lipcu 1831 roku ruszył w drogę przez Niemcy do Paryża. W Stuttgarcie dowiedział się o upadku powstania, co – po za­łamaniu nerwowym – ostatecznie skłoniło go do udania się w „inny świat”. Do Polski już nigdy nie wrócił.

Pierwsze miesiące w Paryżu nie należały do ła­twych. Pod koniec lutego 1832 roku w salonach Pleyela zaprezentował się elicie ówczesnego świata muzycznego i odniósł wielki sukces. Błyskawicznie wszedł Chopin w krąg najwybitniejszych artystów epoki. Zaprzyjaźnił się z Lisztem, Berliozem, Hillerem, Heinem, Mickiewiczem, Delacroix i wieloma inny­mi. Nawią­zał kontakty z polską Wielką Emigracją, zaprzyjaź­nił się z księciem Adamem Czartoryskim i Deifiną Potocką.

W czasie największych paryskich sukcesów pró­bował ustabilizować swoje życie osobiste. W roku 1835 zacieśnił kontakty z rodziną Wodzińskich ze Służewa, rok później oświadczył się Marii Wodziń­skiej i został przyjęty. Ostatecznie jednak do mał­żeństwa nie doszło, a okoliczności fiaska planów matrymonialnych do dziś nie są jasne. Jednak jeszcze w roku 1836 Chopin poznał Aurorę Dudevant (George Sand), francuską pisarkę, która miała na zawsze zmienić jego życie.

Związek Chopina i George Sand trwał niemal do ostatnich lat życia kompozytora i zakończył się w roku 1847. W tym czasie powstały jedne z najwybitniejszych jego kompozycji, a sześć ko­lejnych okresów letnich, które spędzał w letniej posiadłości George Sand w Nohant, należały bez wątpienia do najszczęśliwszych chwil w jego ży­ciu po opuszczeniu ojczyzny.

Po rozstaniu z George Sand poważnie już wów­czas chory Chopin dał w 1848 roku ostatni koncert w Paryżu, po czym za namową swojej uczennicy Jane Stirling udał się w długą podróż po Wielkiej Brytanii. To tam, mimo dużego osłabienia, po raz ostatni w życiu wystąpił publicznie podczas kon­certu na rzecz polskich emigrantów 16 listopada 1848 roku w sali Guildhall w Londynie. Po powro­cie do Paryża kompozytor ostatnie miesiące spę­dził pod opieką swojej siostry Ludwiki.

Fryderyk Chopin zmarł 17 października 1849 roku o godzinie 2 nad ranem. Jego ciało spoczęło w Paryżu na cmentarzu Père Lachaise. Z godnie z ostatnią wolą kompozytora, siostra Ludwika przewiozła jego ser­ce do Polski, gdzie zostało wmurowane w filar Kościoła Świętego Krzyża w Warszawie.