Kompozytorzy / Thomas Tellefsen / Trasy

 

Trasa Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim

Thomas Dyke Acland Tellefsen urodził się w Trondheim w 1823 roku. Okres dorastania wypełniała mu muzyka i różne formy jej uprawiania. Ojciec przyszłego kompozytora, Johan Christian (1774–1857), odbył studia w Kopenhadze i uchodził za bardzo dobrze wykształconego. Oprócz stanowiska bibliotekarza w lokalnym towarzystwie naukowym piastował także funkcję organisty i kantora w Trondheim. Udzielał się nadto czynnie w miejskim towarzystwie muzycznym jako wykonawca amator. Matka, Ane Cathrine z domu Stibolt (1785–1860), cieszyła się opinią wytrawnej pianistki i dobrej śpiewaczki. Była bardzo poszukiwaną nauczycielką fortepianu, dawała też lekcje gry na gitarze i harfie.

Thomas Tellefsen od początku wykazywał duże zdolności muzyczne. Wieść niesie, że już we wczesnym dzieciństwie śpiewał niczym słowik, a jako ośmiolatek wykonywał trudne arie. Z zapałem obserwował również grę fortepianową matki. Rodzice, nauczeni doświadczeniem, jak trudno jest się utrzymać z muzyki, nie byli zbyt zachwyceni wielkim zainteresowaniem syna tą dziedziną – woleliby raczej, żeby Thomas bardziej przykładał się do pracy w szkole. Historia powiada, że Tellefsen nie był kształcony w grze fortepianowej przed rokiem 1840, a więc uczył się formalnie tylko dwa–trzy lata przed wyjazdem do Paryża. Musiał jednak mieć stosunkowo solidne podstawy techniczne, bo jednymi z pierwszych opanowanych przezeń utworów były kompozycje następców Jana Sebastiana Bacha, których nuty znalazł w bogatych zbiorach ojca.

Biorąc pod uwagę drogę rozwoju Thomasa Tellefsena, nie można się dziwić, że w przyszłości wybrał właśnie muzykę jako swój sposób na życie. Wszak był co do tego zdecydowany już jako piętnastolatek. Do tego momentu kształcił się nieregularnie, choć rodzice, jak wspomnieliśmy wyżej, dość wcześnie zorientowali się, że chłopiec ma niepospolicie dobry słuch i piękny głos.

Tellefsen postanowił przerwać swoją edukację w Trondheimskiej Szkole Łacińskiej w grudniu 1840 roku, ponad rok przed egzaminem końcowym. Rodzice przyjęli tę decyzję nie bez oporów – nie zachwycała myśl, że syn wybrał muzykę, a nie solidniejsze wykształcenie teoretyczne. Po odejściu ze szkoły Thomas rozpoczął bardziej systematyczną pracę nad muzyką. Od stycznia do maja 1842 roku dał trzy pierwsze publiczne koncerty, a pod koniec miesiąca wyjechał do Paryża, by uczyć się dalej gry fortepianowej. Obywatele Trondheim przy wielu okazjach urządzali zbiórki pieniędzy dla młodego talentu, by umożliwić mu kontynuację kształcenia.

Około roku 1840 Trondheim liczyło mniej więcej 13 000 mieszkańców. Od drugiej połowy XVIII wieku miasto legitymowało się bogatą i wszechstronną kulturą muzyczną. Podstawy do jej rozwoju dawała wówczas sytuacja ekonomiczna i polityczna, umożliwiająca stworzenie silnej warstwy mieszczańskiej i urzędniczej. Owa zamożna grupa obywateli wysoko ceniła sztukę i kulturę, uważając umiejętność gry na instrumencie za niezbywalny element edukacji i dobrego wychowania. Programy koncertów z lat trzydziestych XIX wieku wskazują, że mieszkańcy Trondheim raczej dobrze orientowali się w aktualnych nurtach – znajdziemy tam zarówno kompozycje wirtuozowskie, jak i śpiewogry oraz francuską operę. Na tym tle ważne źródło animacji w publicznym życiu muzycznym miasta stanowiły muzykalne rodziny Tellefsenów i Lindemanów.