Kompozytorzy / Thomas Tellefsen / Katalog miejsc

Księżna Marcelina Czartoryska

Czartoryscy byli potężnym rodem magnackim o wielkich wpływach politycznych i kulturalnych w Polsce. Po powstaniu listopadowym 1830 r. dwie gałęzie tej familii osiedliły się za granicą – w Wiedniu i w Paryżu, gdzie zaczęły odgrywać znaczącą rolę w życiu kulturalnym.

Księżnę Marcelinę z Radziwiłłów Czartoryską (1817–1894) uznawano za znakomitą pianistkę i interpretatorkę utworów Chopina. Pobierała lekcje u Karla Czernego w Wiedniu, nim przyjechała do Paryża, gdzie w latach 40. została uczennicą Chopina. W 1840 r. wyszła za mąż za księcia Aleksandra Czartoryskiego, bratanka głowy francuskiej gałęzi rodu, księcia Adama Jerzego.

Po śmierci Chopina księżna Czartoryska kontynuowała naukę u Tellefsena i stała się jego oddaną przyjaciółką. W listach kompozytor wielokrotnie wspomina o niej i jej mężu, przy czym w kontekście muzycznym księżna, jak się zdaje, była dla niego ważną postacią. To właśnie w imponującej miejskiej rezydencji rodziny, Hôtel Lambert pod nrem 2 na rue Saint-Louis-en-l’Île na wyspie św. Ludwika, odbył się publiczny paryski debiut Tellefsena jako pianisty w 1851 r.

Muzyczna działalność Hôtel Lambert miała bogate tradycje i można ją podzielić na dwie kategorie. Do pierwszej należały coroczne duże wydarzenia z programem mieszanym zapowiadane w gazetach jako publiczne. Niekiedy organizowano je także w którejś ze znanych miejskich sal koncertowych. Poza dorocznymi koncertami księżna Czartoryska inicjowała także liczne wieczorki i poranki muzyczne. Były to przedsięwzięcia zarówno o charakterze prywatnym, kameralne, dla najbliższego kręgu znajomych, jak i otwarte dla szerszego grona słuchaczy. Mniejsze prezentacje muzyczne odbywały się regularnie przy dość stałej publiczności i ze zróżnicowanym repertuarem. Siłą rzeczy na takich koncertach dominowała muzyka kameralna, zwłaszcza klasycy wiedeńscy – w zdekompletowanym materiale archiwalnym obejmującym programy z koncertów w Hôtel Lambert z lat 50. niemal za każdym razem pojawiają się utwory Mozarta, Beethovena lub Haydna.

Marcelina Czartoryska zainicjowała również powstanie klubu muzycznego o nazwie Club des Mozartistes, należącego do licznego grona tego typu stowarzyszeń zakładanych w Paryżu w połowie XIX w. Do stałych członków Klubu Mozartystów należeli oprócz Tellefsena także Alard, Franchomme i Gounod. Mozartyści spotykali się w każdy pierwszy piątek miesiąca. O ich zebraniach, o charakterze raczej prywatnym, a także o grywanych na spotkaniach utworach zachowały się jedynie szczątkowe informacje.

Przed rokiem 1870 księżna Czartoryska powróciła do Polski, gdzie kontynuowała działalność muzyczną w Krakowie – koncertowała, organizowała koncerty historyczne i wspierała utworzenie w 1888 r. konserwatorium muzycznego. Po śmierci w 1894 r. spoczęła na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Miejsce Kategoria
Anglia i Szkocja (1849) Dwory / Pałace / Zamki, Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii
Anglia i Szkocja (1851) Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii, Występy
Charlotte Thygeson (1811–1872) – uczennica Kalkbrennera Mieszkania, Student we Francji (1842–1849)
Chopin i Tellefsen w Londynie Mieszkania, Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii
Christiania Teater Koncerty w Kristianii i Sztokholmie, Występy
Dom rodzinny Tellefsenów Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Mieszkania
Honfleur Edukacja, Student we Francji (1842–1849)
Katedra w Trondheim Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Kościoły / Miejsca kultu
Koncerty w Hawrze i Honfleur Student we Francji (1842–1849), Występy
Koncerty w Operze Królewskiej w Sztokholmie Koncerty w Kristianii i Sztokholmie, Występy
Księżna Marcelina Czartoryska Dwory / Pałace / Zamki, Edukacja, Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874
Londyn (1870–1873) Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii, Występy
Loża wolnomularska w Christianii (Oslo) Koncerty w Kristianii i Sztokholmie, Występy
Matthäus Nagiller (1815–1874) Edukacja, Student we Francji (1842–1849)
Nauczyciel kompozycji Napoléon Henri Reber Edukacja, Student we Francji (1842–1849)
Ole Andreas Lindeman Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Mieszkania
Ole Andreas Lindeman – organista w kościele Naszej Pani Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Kościoły / Miejsca kultu
Rothschildowie Edukacja, Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874
Sir Thomas Dyke Acland i Thomas Dyke Acland Tellefsen Mieszkania, Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii
Szkocja (1850) Mieszkania, Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii
Szkocja: lipiec–wrzesień 1848 r. Mieszkania, Thomas Tellefsen w Wielkiej Brytanii
Szkoła Łacińska w Trondheim Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Edukacja
Tellefsena wybór marki fortepianu Student we Francji (1842–1849), Występy
Tellefsen i muzyka dawna Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874, Występy
Tellefsen – kameralista Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874, Występy
Tellefsen – kompozytor Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874
Tellefsen – pedagog Edukacja, Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874
Tellefsen – pianista Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874, Występy
Tellefsen – uczeń Chopina Edukacja, Student we Francji (1842–1849)
Tellefsen – wydawca Lata dojrzałości w Paryżu 1849–1874, Wydawcy / Księgarnie
Thomas Tellefsen w Teatrze Trondheimskim Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Występy
Trondheimskie Towarzystwo Muzyczne Dzieciństwo Tellefsena w Trondheim, Występy