Niels Gade

Niels Gade (1817–1890) – duński kompozytor, dyrygent, skrzypek, organista i pedagog muzyczny. Jeden z czołowych duńskich kompozytorów w XIX w. Początkowo kształcił się w zakresie gry na skrzypcach i kompozycji (był m.in. skrzypkiem Duńskiej Królewskiej Orkiestry). Przełomowym był rok 1840, jego uwertura koncertowa Efterklange af Ossian (Echa Ossjana) zdobyła główną nagrodę wkonkursie kompozytorskim zorganizowanym przez Towarzystwo Muzyczne w Kopenhadze. W 1843 r. jako stypendysta rządowy wyjechał do Lipska, gdzie kształcił się m.in. u Feliksa Mendelssohna. Został jego asystentem, gdy ten pełnił funkcję dyrygenta Orkiestry Gewandhausu. Gade po śmierci Mendelssohna przejął kierownictwo nad lipską orkiestrą, jednak wybuch wojny pomiędzy Prusami a Danią zmusił go w 1848 r. do powrotu do Kopenhagi. Będąc dyrektorem Towarzystwa Muzycznego, doprowadził do powstania stałej orkiestry i chóru, przyczyniając się do podniesienia poziomu życia muzycznego w stolicy Danii. Sprawował prestiżową funkcję organisty w kopenhaskiej katedrze. Razem z J.P.E. Hartmannem i H.S. Paullim kierował nowo powstałym konserwatorium. W znaczący sposób wpłyną na twórczość Edvarda Griega i Carla Nielsena. Trzon twórczości symfonicznej Gadego tworzy 8 symfonii i 8 uwertur. Komponował również kantaty (wymagające dużej obsady) jak również muzykę kameralną, fortepianową, organową. Był konserwatywnym kompozytorem i nie starał się przezwyciężyć zastanej estetyki. Jego dzieła charakteryzują się przejrzystą formą i wyrazistą ekspresją.