Stanisław Moniuszko

Stanisław Moniuszko (1819–1872) – kompozytor, uznawany za twórcę polskiej opery narodowej. Znakomicie wykształcony muzycznie – początkowo w Mińsku i Warszawie, następnie w Berlinie oraz w czasie artystycznych podróży do Petersburga, gdzie nawiązał kontakty m.in. z Aleksandrem Dargomyżskim, Cezarem Cui i Michaiłem Glinką. Przełomowym momentem dla jego twórczości – oraz dla opery w Polsce – była premiera Halki w Wilnie w 1848 (wtedy jeszcze w dwuaktowej wersji). 11 lat trwało, nim sława Halki dotarła do Warszawy – ale gdy doszło wreszcie do jej przedstawienia w roku 1858 (w nowym, czteroaktowym wariancie), to sukces był tak ogromny, że Moniuszce niemal z miejsca powierzono kierowanie Operą Narodową. Szybko powstały wówczas jego kolejne dzieła: Hrabina, Flis i – następny tak sławny po Halce – Straszny Dwór.

Wielkim wkładem Moniuszki w polską kulturę była też jego twórczość pieśniowa, zwłaszcza zaś niezwykle popularne i powszechnie używane Śpiewniki domowe, w których łącznie znalazło się blisko 300 utworów do słów polskich poetów.

Moniuszko poza działalnością twórczą był też pedagogiem (wykładał w Instytucie Muzycznym), a do jego najwybitniejszych uczniów należał Zygmunt Noskowski.

Kompozytor zmarł nagle na atak serca w 1872 roku. Został pochowany na warszawskich Powązkach.