Kompozytorzy / Fryderyk Chopin / Katalog miejsc

Brochów

Jednym z najważniejszych miejsc dla rodziny Chopinów był z pewnością Brochów – niewielka miejscowość położona na Mazowszu, 11 km na północ od Żelazowej Woli. To właśnie w tamtejszym kościele pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela i św. Rocha, 28 czerwca 1806 r. wzięli ślub Mikołaj Chopin i Tekla Justyna z Krzyżanowskich, a 23 kwietnia 1810 r. miał miejsce chrzest ich drugiego dziecka – Fryderyka Franciszka Chopina. Zachowała się metryka, w której jako ojciec chrzestny kompozytora jest wpisany Franciszek Grembecki, pełniący prawdopodobnie w tym dniu funkcję chrzestnego per procura (w zastępstwie hrabiego Fryderyka Skarbka, który w tym czasie przebywał na studiach w Paryżu). Zapewne w Żelazowej Woli, ze względu na zagrożenie życia niemowlęcia, nastąpił „chrzest z wody”, podczas którego była obecna m.in. hrabina Ludwika Skarbkowa oraz jej syn, Fryderyk, uważany później przez rodzinę Chopinów za ojca chrzestnego kompozytora; jako matka chrzestna jest wymieniana w dokumentach siostra Fryderyka Skarbka, Anna (późniejsza Wiesiołowska).

Oprócz wspomnianej metryki chrztu, znamy sporządzoną w języku polskim, urzędową metrykę urodzenia kompozytora, w której możemy przeczytać:

„Roku tysiąc osiemsetnego dziesiątego, dnia dwudziestego trzeciego miesiąca kwietnia, o godzinie trzeciej po południu. Przed nami, proboszczem brochowskim sprawującym obowiązki urzędnika stanu cywilnego gminy parafii brochowskiej powiatu sochaczewskiego w departamencie warszawskim, stawili się Mikołaj Chopyn [sic!], ojciec, lat mający czterdzieści, w wsi Żelazowej Woli zamieszkały, i okazał nam dziecię płci męskiej, które urodziło się w domu jego w dniu dwudziestego drugiego miesiąca lutego o godzinie szóstej wieczorem roku bieżącego, oświadczając, iż jest spłodzone z niego i Justyny z Krzyżanowskich, liczącej lat dwadzieścia osiem, jego małżonki, i że życzeniem jego jest nadać mu dwa imiona, Fryderyk Franciszek. Po uczynieniu powyższego oświadczenia i okazaniu nam dziecięcia, w przytomności Józefa Wyrzykowskiego, ekonoma liczącego lat trzydzieści ośm, tudzież Fryderyka Geszta, który rok czterdziesty skończył, obydwóch w wsi Żelazowej Woli zamieszkałych. Ojciec i obydwa świadkowie po przeczytaniu niniejszego aktu urodzenia stawającym wyznali, iż pisać umieją. My akt niniejszy podpisaliśmy. Ksiądz Jan Duchnowski, proboszcz brochowski sprawujący obowiązki urzędnika stanu cywilnego; Mikolay Chopin, ojciec”.

Według aktu urodzenia Fryderyk Chopin przyszedł na świat 22 lutego 1810 r. jednak zgodnie z tradycją to 1 marca był obchodzony przez jego najbliższych oraz przez niego samego, jako dzień urodzin. Jak zauważają niektórzy badacze (P. Mysłakowski) wokół aktów urodzenia i chrztu Chopina istnieje wiele niejasności, dlatego tych dokumentów nie można traktować jako ostatecznych źródeł informacji o dacie urodzenia Fryderyka (zarówno dziennej jak i rocznej).

W Brochowie miało miejsce inne ważne wydarzenie związane z rodziną Chopinów – ślub starszej siostry kompozytora, Ludwiki, która w 1832 r. zawarła związek małżeński z Józefem Kalasantym Jędrzejewiczem. Można przypuszczać, że Chopinowie podczas wizyt składanym Skarbkom w pobliskiej Żelazowej Woli w miarę możliwości odwiedzali brochowską świątynię.

Pierwsza wzmianka o kościele w Brochowie pochodzi już z 1113 r. Był to wówczas drewniany budynek na miejscu którego w 1351 r. stanęła jednonawowa murowana świątynia. W latach 1551–1561, została przebudowana z inicjatywy Jana Brochowskiego, a autorem projektu był Jan Baptysta Wenecjanin (według jego projektu zbudowano m.in. warszawski barbakan). Świątynia otrzymała układ trójnawowy i stała się budynkiem o charakterze obronnym, m.in. przez dodanie charakterystycznych narożnych wieżyczek oraz poprowadzenie wokół ganku tunelowego ze strzelnicami. W XVII w. kościół uległ zniszczeniom podczas wojny ze Szwecją. Ówczesny właściciel dóbr, Olbracht Adrian Lasocki, odbudował świątynię w latach 1662–1665. Dobra brochowskie pozostawały w rękach Lasockich aż do 1931 r. Do 1816 r. przetrwał barokowy wystrój wnętrz, który zastąpiono klasycystycznym. Podczas I wojny światowej kościół został bardzo poważnie zniszczony (m.in. runęło sklepienie) w wyniku wielomiesięcznego ostrzału artylerii niemieckiej. Po zakończeniu działań wojennych budynek odbudowano starając się zachować wierność tradycji i jednocześnie nawiązując do stylu art deco. Prace zakończono w 1933 r. W czasie II wojny światowej teren Brochowa stał się areną jednej z największych bitew kampanii wrześniowej – Bitwy nad Bzurą. Świątynia ponownie doznała poważnych zniszczeń i została odbudowana w latach 1946–1949.

Kościół położony jest nad brzegiem rzeki Bzury i określany jest jako klasyczna bazylika obronna stanowiąca wyjątkowy przykład architektury sakralnej na ziemiach polskich. W bryle budynku widoczne są cechy stylu gotyckiego, renesansowego, jak również neoromańskiego. Szczególną uwagę zwracają trzy cylindryczne wieże: dwie z nich znajdują się po obu stronach romańskiego portalu, a trzecia – nad prezbiterium – co jest rozwiązaniem rzadko spotykanym w Polsce, a charakterystycznym dla architektury północnych Włoch. Będąc wewnątrz warto zwrócić uwagę na bezlunetowe sklepienie z siecią kasetonową zdobioną dekoracjami malarskimi. Dwusetna rocznica urodzin Chopina stała się okazją do podjęcia prac konserwatorskich przeprowadzonych dzięki finansowemu wsparciu Ministerstwa Kultury. Odnaleziono i odrestaurowano pozostałości renesansowej malatury, na podstawie której zrekonstruowano dekorację sklepienia. Wstawiono nowe, odtworzone na podstawie archiwalnych zdjęć, elementy wystroju świątyni, m.in. marmurowe ołtarze, ławki, ambonę i stalle. Zrekonstruowano rzeźbę Chrystusa Ukrzyżowanego, która uległa uszkodzeniu podczas I wojny światowej, wymieniono posadzkę oraz witraże.

We wnętrzu kościoła (po lewej stronie od nawy głównej) znajduje się odsłonięta w 1993 r. tablica upamiętniająca uroczystość chrztu Fryderyka Chopina.

Miejsce Kategoria
Antonin Dwory / Pałace / Zamki
Belweder Występy
Bielany, klasztor ojców Kamedułów Kościoły / Miejsca kultu
„Botanika” Inne
Brochów Kościoły / Miejsca kultu
Cukiernia Lourse’a Kawiarnie
Dom Dmuszewskiego Mieszkania
Dom Dziewanowskich Mieszkania
Duszniki Zdrój Hotele / Zajazdy
Gdańsk Hotele / Zajazdy
Golub Inne
„Honoratka” Kawiarnie
Hotel Wileński Hotele / Zajazdy
Kalisz Inne
Kamienica Jana Böhma Mieszkania
Kikół Dwory / Pałace / Zamki
Konserwatorium Występy
Kościół ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy Kościoły / Miejsca kultu
Kościół Panien Wizytek Kościoły / Miejsca kultu
Kościół pw. Świętego Krzyża Kościoły / Miejsca kultu
Kowalewo Dwory / Pałace / Zamki
Kozłowo Dwory / Pałace / Zamki
Kraków Inne
Księgarnia Antoniego Brzeziny Wydawcy / Księgarnie
Księgarnia Dal Trozza Wydawcy / Księgarnie
Księgarnia Franciszka Klukowskiego Wydawcy / Księgarnie
Księgarnia Magnusa Wydawcy / Księgarnie
Mieszkanie Alfonsa Brandta Mieszkania
Mieszkanie Dominika Magnuszewskiego Mieszkania
Mieszkanie Fryderyka Skarbka Mieszkania
Mieszkanie Gładkowskich Mieszkania
Mieszkanie Jana Matuszyńskiego Mieszkania
Mieszkanie Kolbergów Mieszkania
Mieszkanie Marcela Celińskiego Mieszkania
Mieszkanie Maurycego Mochnackiego Mieszkania
Mieszkanie rodziców Józefa Reinschmidta Mieszkania
Mieszkanie Stefana Witwickiego Mieszkania
Mieszkanie Wojciecha Żywnego Mieszkania
Muzeum Fryderyka Chopina Inne
Obory Kościoły / Miejsca kultu
Obrowo Dwory / Pałace / Zamki
Ojców Inne
Pałac Błękitny Dwory / Pałace / Zamki
Pałac Brühla Występy
Pałac Czapskich/ Krasińskich Dwory / Pałace / Zamki, Występy
Pałac Jabłonowskich Dwory / Pałace / Zamki
Pałac Kazimierzowski Mieszkania
Pałac Namiestnikowski Występy
Pałac Pruszaków Dwory / Pałace / Zamki
Pałac Saski Mieszkania
Pałac Staszica Dwory / Pałace / Zamki
Pieskowa Skała Inne
Plebania Kościoła pw. św. Jadwigi w Milanówku Inne
Płock Inne
Poczta Saska
Inne
„Pod Kopciuszkiem” i „Dziurka” Kawiarnie
Pomnik Fryderyka Chopina, Muzeum Łazienki Królewskie Inne
Poturzyn Dwory / Pałace / Zamki
Powązki Cmentarze
Poznań Inne
Resursa Kupiecka „Stara” Występy
Rogatki Wolskie Inne
Rościszewo Dwory / Pałace / Zamki
Salon Kickich Dwory / Pałace / Zamki
Sanniki Dwory / Pałace / Zamki
Skład instrumentów Buchholtza Inne
Ślizgawka Inne
Sochaczew Inne
Sokołowo Dwory / Pałace / Zamki
Strzyżew Dwory / Pałace / Zamki
Szafarnia Dwory / Pałace / Zamki
Sztycharnia księdza Izydora Józefa Cybulskiego i Antoniego Płacheckiego Edukacja
Teatr Narodowy Występy
Toruń Inne
Turzno Dwory / Pałace / Zamki
„U Brzezińskiej” Kawiarnie
Ugoszcz
Dwory / Pałace / Zamki
Waplewo Dwory / Pałace / Zamki
Warszawa Inne
Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności Występy
„Wiejska Kawa” Kawiarnie
Wieliczka Inne
Wrocław Występy
Żelazowa Wola
Mieszkania
Żychlin Dwory / Pałace / Zamki