Kompozytorzy / Fryderyk Chopin / Katalog miejsc

Plebania Kościoła pw. św. Jadwigi w Milanówku

Około 30 km na południowy zachód od Warszawy znajduje się Milanówek, miejscowość obecnie wchodząca z skład aglomeracji miejskiej. Od samego początku (przełomu XIX i XX w.) była to miejscowość o charakterze letniskowym, w której wypoczywali zamożniejsi mieszkańcy stolicy. Chociaż Chopin nie był w Milanówku, to jednak jest to miejsce w szczególny sposób związane z kompozytorem.

Po śmierci Chopina w Paryżu 17 października 1849 r., starsza siostra, Ludwika, przewiozła zgodnie z życzeniem brata, jego serce do Warszawy. Przez pewien czas urna była przechowywana w domu siostry kompozytora na ul. Podwale. Przed 1861 r. serce złożono w podziemiach warszawskiego kościoła Świętego Krzyża. Jednak dopiero 28 lutego 1880 r. urna została wmurowana w filarze po lewej stronie. Tam spoczywała przez ponad 60 lat aż do II wojny światowej.

W momencie wybuchu Powstania Warszawskiego 1 sierpnia 1944 r. kościół świętokrzyski znajdował się pod kontrolą Niemców. Okupanci przewidując, że w wyniku walk z powstańcami budynek świątyni może zostać całkowicie zniszczony, postanowili zabezpieczyć urnę z sercem Chopina. W czasie II wojny światowej plebania kościoła pw. św. Jadwigi w podwarszawskim Milanówku była tymczasową siedzibą warszawskiej kurii metropolitalnej. Ponieważ Niemcy chcieli przekazać serce Chopina władzom kościelnym, wysłali delegację do arcybiskupa Antoniego Szlagowskiego. Po latach w swoim raporcie dla Towarzystwa im. Fryderyka Chopina, Bronisław Edward Sydow wybitny chopinolog i ówczesny mieszkaniec Milanówka, napisał: „9 września rano wysłał [Erich von dem Bach-Zelewski, generał SS, Dowódca wojsk niemieckich tłumiących Powstanie Warszawskie], 2 oficerów swych samochodem do Milanówka z wezwaniem do siebie, tam zamieszkałego w plebanii ks. arcybiskupa Antoniego Szlagowskiego, piastującego w tym okresie pieczę nad kościołami warszawskimi. W towarzystwie tych oficerów ks. arcybiskup Szlagowski musiał się udać do Warszawy”.

9 września 1944 r. w obecności kamer Niemcy przekazali w Warszawie serce arcybiskupowi Antoniemu Szlagowskiemu, nadając temu wydarzeniu charakter propagandowy. W Milanówku urna bezpiecznie doczekała zakończenia wojny. Arcybiskup umieścił ją na I piętrze plebanii, na pianinie w swojej prywatnej kaplicy. Serce Chopina nie znajdowało się jednak cały czas w tym miejscu. Dla bezpieczeństwa przekazywano je na przechowanie zaufanym parafianom. Oczywistym było, że po zakończeniu wojny ta bezcenna narodowa relikwia musi wrócić do Warszawy. Przed przekazaniem urny Sydow dokonał oględzin, a swoje spostrzeżenia zawarł w raporcie: „urna składa się z zewnętrznej skrzynki dębowej, w której znajduje się druga skrzynka – mahoniowa. W wieko jest wpuszczona srebrna blaszka w formie serca z napisem wyrytym, zawierającym daty urodzenia i zgonu Fryderyka Chopina. Wewnątrz tej skrzynki znajduje się słój kryształowy, hermetycznie zamknięty, w którym w przezroczystym alkoholu znajduje się doskonale zachowane serce Chopina”.

W 96. rocznicę śmierci Chopina, 17 października 1945 r. ks. Leopold Pietrzyk, proboszcz parafii Świętego Krzyża w Warszawie oraz prof. Bolesław Woytowicz i Bronisław Sydow odebrali urnę z rąk arcybiskupa, który powiedział: „Rok temu z płonącej Warszawy wywiozłem to serce Wielkiego Polaka i przez cały rok byłem stróżem tego skarbu narodowego, dziś oddaję go Tobie, Czcigodny Księże Rektorze kościoła Świętego Krzyża w Warszawie, odwieź go na miejsce swoje. Niech ten wzniosły zadatek lepszej przyszłości znowu będzie wyobrażeniem górnych wzlotów Stolicy, niech będzie symbolem niespożytego ducha narodu naszego”.

Następnie przewieziono urnę przez Grodzisk i Błonie do Żelazowej Woli, gdzie odbyły się uroczystości państwowe, którym komunistyczne władze nadały charakter propagandowy. Tam w obecności pierwszego przywódcy Polski Ludowej, Bolesława Bieruta, ówczesny prezydent Warszawy, Stanisław Tołwiński przekazał serce delegacji studentów Konserwatorium Muzycznego i Warszawskiej Szkoły Muzycznej. Z recitalem wystąpił Henryk Sztompka. Po uroczystym przejeździe do Warszawy o g. 12 odprawiono w kościele Świętego Krzyża mszę celebrowaną przez ks. Leopolda Pietrzyka. Kazanie wygłosił ks. prof. Hieronim Feicht.

Na ścianie plebani kościoła w Milanówku znajduje się tablica pamiątkowa przypominająca, że w tym budynku było przechowywane serce Chopina. Między plebanią a kościołem ustawiono w 1998 r. z inicjatywy Milanowskiego Towarzystwa Kulturalnego popiersie kompozytora dłuta Janusza Tomasińskiego.

Miejsce Kategoria
Antonin Dwory / Pałace / Zamki
Belweder Występy
Bielany, klasztor ojców Kamedułów Kościoły / Miejsca kultu
„Botanika” Inne
Brochów Kościoły / Miejsca kultu
Cukiernia Lourse’a Kawiarnie
Dom Dmuszewskiego Mieszkania
Dom Dziewanowskich Mieszkania
Duszniki Zdrój Hotele / Zajazdy
Gdańsk Hotele / Zajazdy
Golub Inne
„Honoratka” Kawiarnie
Hotel Wileński Hotele / Zajazdy
Kalisz Inne
Kamienica Jana Böhma Mieszkania
Kikół Dwory / Pałace / Zamki
Konserwatorium Występy
Kościół ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy Kościoły / Miejsca kultu
Kościół Panien Wizytek Kościoły / Miejsca kultu
Kościół pw. Świętego Krzyża Kościoły / Miejsca kultu
Kowalewo Dwory / Pałace / Zamki
Kozłowo Dwory / Pałace / Zamki
Kraków Inne
Księgarnia Antoniego Brzeziny Wydawcy / Księgarnie
Księgarnia Dal Trozza Wydawcy / Księgarnie
Księgarnia Franciszka Klukowskiego Wydawcy / Księgarnie
Księgarnia Magnusa Wydawcy / Księgarnie
Mieszkanie Alfonsa Brandta Mieszkania
Mieszkanie Dominika Magnuszewskiego Mieszkania
Mieszkanie Fryderyka Skarbka Mieszkania
Mieszkanie Gładkowskich Mieszkania
Mieszkanie Jana Matuszyńskiego Mieszkania
Mieszkanie Kolbergów Mieszkania
Mieszkanie Marcela Celińskiego Mieszkania
Mieszkanie Maurycego Mochnackiego Mieszkania
Mieszkanie rodziców Józefa Reinschmidta Mieszkania
Mieszkanie Stefana Witwickiego Mieszkania
Mieszkanie Wojciecha Żywnego Mieszkania
Muzeum Fryderyka Chopina Inne
Obory Kościoły / Miejsca kultu
Obrowo Dwory / Pałace / Zamki
Ojców Inne
Pałac Błękitny Dwory / Pałace / Zamki
Pałac Brühla Występy
Pałac Czapskich/ Krasińskich Dwory / Pałace / Zamki, Występy
Pałac Jabłonowskich Dwory / Pałace / Zamki
Pałac Kazimierzowski Mieszkania
Pałac Namiestnikowski Występy
Pałac Pruszaków Dwory / Pałace / Zamki
Pałac Saski Mieszkania
Pałac Staszica Dwory / Pałace / Zamki
Pieskowa Skała Inne
Plebania Kościoła pw. św. Jadwigi w Milanówku Inne
Płock Inne
Poczta Saska
Inne
„Pod Kopciuszkiem” i „Dziurka” Kawiarnie
Pomnik Fryderyka Chopina, Muzeum Łazienki Królewskie Inne
Poturzyn Dwory / Pałace / Zamki
Powązki Cmentarze
Poznań Inne
Resursa Kupiecka „Stara” Występy
Rogatki Wolskie Inne
Rościszewo Dwory / Pałace / Zamki
Salon Kickich Dwory / Pałace / Zamki
Sanniki Dwory / Pałace / Zamki
Skład instrumentów Buchholtza Inne
Ślizgawka Inne
Sochaczew Inne
Sokołowo Dwory / Pałace / Zamki
Strzyżew Dwory / Pałace / Zamki
Szafarnia Dwory / Pałace / Zamki
Sztycharnia księdza Izydora Józefa Cybulskiego i Antoniego Płacheckiego Edukacja
Teatr Narodowy Występy
Toruń Inne
Turzno Dwory / Pałace / Zamki
„U Brzezińskiej” Kawiarnie
Ugoszcz
Dwory / Pałace / Zamki
Waplewo Dwory / Pałace / Zamki
Warszawa Inne
Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności Występy
„Wiejska Kawa” Kawiarnie
Wieliczka Inne
Wrocław Występy
Żelazowa Wola
Mieszkania
Żychlin Dwory / Pałace / Zamki