Kompozytorzy / Fryderyk Chopin / Katalog miejsc

Gdańsk

Ponieważ w okresie średniowieczna Gdańsk leżał przy granicy z pogańskimi Prusami, był w tym czasie ośrodkiem, w którym stykały się różne narodowości i religie. W 1294 r. został włączony do Królestwa Polskiego. Dzięki położeniu u ujścia Wisły miasto miało dogodne warunki do rozwoju gospodarczego. W latach 1308–1454 Pomorze przeszło pod panowanie Zakonu Krzyżackiego. Po zwycięskiej wojnie z Krzyżakami Gdańsk wraz z Pomorzem Gdańskim został inkorporowany do Polski przez Kazimierza Jagiellończyka. Liczne przyznawane przywileje sprzyjały rozwojowi tego ośrodka przez następne stulecia. W konsekwencji rozbiorów Polski teren Pomorza dostał się pod kontrolę Prus. Spowodowało to zahamowanie rozwoju urbanistycznego Gdańska (m.in. przez rozbudowywanie przez Prusaków miejskich fortyfikacji), a także ekonomicznego (utrudnienia w przepływie towarów).

Podróż Chopina na Pomorze do dzisiaj jest źródłem wielu dyskusji. W liście do rodziny w Warszawie, kompozytor donosił z Kowalewa (6 lipca 1827 r.): „Dziś więc w Płocku, jutro w Rościszewie, popojutrze w Kikole, parę dni w Turznie, parę dni w Kozłowie i w moment w Gdańsku i na powrót!” Nie zachowały się źródła, które potwierdziłyby jednoznacznie, że Fryderyk dotarł do stolicy Pomorza. Byłaby to dla niego, jako mieszkańca zaboru rosyjskiego, podróż „zagraniczna”, ponieważ Turzno, Kozłowo i Gdańsk znajdowały się w tym czasie w zaborze pruskim. Powodem wyjazdu mogły być interesy hrabiego Ksawerego Zboińskiego, pod którego opieką podróżował młody Chopin. W czasopiśmie gdańskim, „Intelligenz-Blatt für den Bezirk der Königlichen Regierung zu Danzing”, w którym ukazywały się wzmianki o przybywających i odjeżdżających gościach, znajdziemy informację o Ksawerym Zboińskim, Antonim Sierakowskim i Ignacym Dembowskim. Chopin nie figuruje w spisie prawdopodobnie ze względu na swoją niepełnoletność.

Potwierdzona jest obecność hrabiego w Gdańsku z towarzyszami w okresie 9–10 sierpnia w hotelu „Pod Trzema Murzynami” („Zu den Drei Mohren”) przy Holzgasse 31 (teraz ul. Kładki). Warto wspomnieć, że w kamienicy obok hotelu mieszkał Krzysztof Celestyn Mrongowiusz, lektor języka polskiego, leksykograf i pierwszy badacz kaszubszczyzny, chętnie odwiedzany przez wybitnych Polaków przyjeżdżających do stolicy Pomorza. Sam zajazd ze względu na przystępne ceny, a także możliwość wyprzęgania koni w pobliżu, był atrakcyjnym miejscem noclegowym dla podróżnych przybywających do Gdańska powozami. Trudno ustalić skąd wzięła się nazwa hotelu. Cieszył się on dobrą opinią i był polecany podróżnym już w przewodniku Ambrosiusa Lehmanna z 1713 r. a także w anonimowym przewodniku z początku XIX w. Było to miejsce słynące również z hucznych balów, do którego zapraszano ważnych gości przybyłych do Gdańska (m.in. w 1800 r. przebywał tu, wracając z Petersburga do Paryża, Jerome Bonaparte, brat Napoleona). Budynek niestety nie przetrwał do naszych czasów i został rozebrany na początku XX w. w związku z rozbudową sąsiadującego z nim żeńskiego gimnazjum, tzw. Victoriaschule.

Ponieważ Fryderyk nie miał krewnych ani przyjaciół w Gdańsku, jednym z jego motywów takiej „zagranicznej” podróży mogła być chęć zobaczenia miasta oraz złożenia wizyty bratu Samuela Bogumiła Lindego (rektora Liceum Warszawskiego), Johannowi Wilhelmowi Lindemu, który od 1792 r. był ostatnim pastorem w gdańskim kościele Świętego Ducha. Jeżeli to spotkanie miało miejsce, Chopin mógł gościć w mieszkaniu Lindego, które mieściło się przy ul. Tobiasza (Tobiasgasse) nr 1859 (ten nieistniejący już budynek przed 1945 r. miał numer 29). W swoim domu gospodarz chętnie przyjmował gości z Polski. Swój pobyt u pastora w 1817 r. opisała w dzienniku hrabina Waleria Tarnowska. Zapamiętała Lindego jako osobę prostolinijną. Pastor miał 4 córki, które były wykształcone muzycznie i w czasie spotkania z hrabiną grały oraz śpiewały polskie piosenki. Być może Fryderyk dał się namówić i zaprezentował rodzinie Lindego swoje umiejętności pianistyczne.

Podróżni opuścili Gdańsk 14 lub 15 sierpnia, by prawdopodobnie na zaproszenie Sierakowskiego udać się do jego majątku w Waplewie. W dniach 18–20 sierpnia w hotelu byli ponownie zameldowani Sierakowski z Dembowskim, co może wskazywać, że przyjechali oni ponownie do Gdańska, jednak już bez Zboińskiego i podróżującego pod jego opieką Chopina, którzy zapewne udali się w drogę powrotną do Kowalewa. Ponieważ nie zachowały się bezpośrednie źródła, które potwierdziłyby powyższe ustalenia odnośnie podróży Chopina na Pomorze, należy je traktować jedynie jako prawdopodobną hipotezę.

Miejsce Kategoria
Antonin Dwory / Pałace / Zamki
Belweder Występy
Bielany, klasztor ojców Kamedułów Kościoły / Miejsca kultu
„Botanika” Inne
Brochów Kościoły / Miejsca kultu
Cukiernia Lourse’a Kawiarnie
Dom Dmuszewskiego Mieszkania
Dom Dziewanowskich Mieszkania
Duszniki Zdrój Hotele / Zajazdy
Gdańsk Hotele / Zajazdy
Golub Inne
„Honoratka” Kawiarnie
Hotel Wileński Hotele / Zajazdy
Kalisz Inne
Kamienica Jana Böhma Mieszkania
Kikół Dwory / Pałace / Zamki
Konserwatorium Występy
Kościół ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy Kościoły / Miejsca kultu
Kościół Panien Wizytek Kościoły / Miejsca kultu
Kościół pw. Świętego Krzyża Kościoły / Miejsca kultu
Kowalewo Dwory / Pałace / Zamki
Kozłowo Dwory / Pałace / Zamki
Kraków Inne
Księgarnia Antoniego Brzeziny Wydawcy / Księgarnie
Księgarnia Dal Trozza Wydawcy / Księgarnie
Księgarnia Franciszka Klukowskiego Wydawcy / Księgarnie
Księgarnia Magnusa Wydawcy / Księgarnie
Mieszkanie Alfonsa Brandta Mieszkania
Mieszkanie Dominika Magnuszewskiego Mieszkania
Mieszkanie Fryderyka Skarbka Mieszkania
Mieszkanie Gładkowskich Mieszkania
Mieszkanie Jana Matuszyńskiego Mieszkania
Mieszkanie Kolbergów Mieszkania
Mieszkanie Marcela Celińskiego Mieszkania
Mieszkanie Maurycego Mochnackiego Mieszkania
Mieszkanie rodziców Józefa Reinschmidta Mieszkania
Mieszkanie Stefana Witwickiego Mieszkania
Mieszkanie Wojciecha Żywnego Mieszkania
Muzeum Fryderyka Chopina Inne
Obory Kościoły / Miejsca kultu
Obrowo Dwory / Pałace / Zamki
Ojców Inne
Pałac Błękitny Dwory / Pałace / Zamki
Pałac Brühla Występy
Pałac Czapskich/ Krasińskich Dwory / Pałace / Zamki, Występy
Pałac Jabłonowskich Dwory / Pałace / Zamki
Pałac Kazimierzowski Mieszkania
Pałac Namiestnikowski Występy
Pałac Pruszaków Dwory / Pałace / Zamki
Pałac Saski Mieszkania
Pałac Staszica Dwory / Pałace / Zamki
Pieskowa Skała Inne
Plebania Kościoła pw. św. Jadwigi w Milanówku Inne
Płock Inne
Poczta Saska
Inne
„Pod Kopciuszkiem” i „Dziurka” Kawiarnie
Pomnik Fryderyka Chopina, Muzeum Łazienki Królewskie Inne
Poturzyn Dwory / Pałace / Zamki
Powązki Cmentarze
Poznań Inne
Resursa Kupiecka „Stara” Występy
Rogatki Wolskie Inne
Rościszewo Dwory / Pałace / Zamki
Salon Kickich Dwory / Pałace / Zamki
Sanniki Dwory / Pałace / Zamki
Skład instrumentów Buchholtza Inne
Ślizgawka Inne
Sochaczew Inne
Sokołowo Dwory / Pałace / Zamki
Strzyżew Dwory / Pałace / Zamki
Szafarnia Dwory / Pałace / Zamki
Sztycharnia księdza Izydora Józefa Cybulskiego i Antoniego Płacheckiego Edukacja
Teatr Narodowy Występy
Toruń Inne
Turzno Dwory / Pałace / Zamki
„U Brzezińskiej” Kawiarnie
Ugoszcz
Dwory / Pałace / Zamki
Waplewo Dwory / Pałace / Zamki
Warszawa Inne
Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności Występy
„Wiejska Kawa” Kawiarnie
Wieliczka Inne
Wrocław Występy
Żelazowa Wola
Mieszkania
Żychlin Dwory / Pałace / Zamki