Pałac Czapskich/ Krasińskich

„Gdy mi zdrowie służy jak jaki pies dressowany (…) – pisał Fryderyk Chopin 6 lipca 1827 r. do rodziców i sióstr z Kowalewa – Zboińskiego żółte opuszczają oczki, gdy wyjeżdżamy do Płocka, szaleństwem by było, gdybym z mej strony nie miał o tym donieść. Dziś więc w Płocku, jutro w Rościszewie, popojutrze w Kikole, parę dni w Turznie, parę dni w Kozłowie i w moment w Gdańsku, i na powrót! – Może mi kto powie »widać, że się spieszy do Domu, kiedy o nim wspomina«. Nie, nie, wcale nie, bardzo się Wasińdziej albo Waśka mylisz, bo ja to tylko napisałem dla wzbudzenia przyjemnego uczucia, jakiego zwykle przy przywitaniu doznajemy. – Kto by też tęsknił!… Ja wcale nie. To może jaki tam inny tęskni, ale nie ja!… – Z tym wszystkim nie ma listu z Warszawy, dziś w Płocku całą pocztę przewrócę, byle tam coś do mnie się znalazło. – Jak też to tam w nowej stancji?”.

„Nowa stancja”, o którą zapytuje żądny wieści z domu i stęskniony Fryderyk, to mieszkanie w czynszowej oficynie pałacu Czapskich/ Krasińskich, które rodzina Chopinów zajmowała w latach 1827–1835. „Stancja” mieściła się prawdopodobnie na drugim piętrze, nad nią był jeszcze pokoik na facjatce dla Fryderyka, opisywany przezeń w liście do Tytusa Woyciechowskiego w roku 1828: „Na górze jest już pokój mający mi służyć ku wygodzie, garderóbki schody do niego wyprowadzone. Tam mam mieć stary fortepian, stare biurko, tam ma być kąt schronienia dla mnie.

Przy Krakowskim Przedmieściu 5, w salonie Chopinów w marcu 1830 r. miała miejsce próba Koncertu f-moll i Fantazji A-dur, zrelacjonowana następnie entuzjastycznie w „Powszechnym Dzienniku Krajowym” („Powtarzamy zdanie najznakomitszych osób – podsumowywał recenzent – »Młody Szopen przewyższa wszystkich fortepianistów, którychśmy tu słyszeli. Jest to Paganini fortepianowy…«”). Wnętrze owego salonu – w ostatnim warszawskim mieszkaniu Fryderyka Chopina – zostało utrwalone w 1832 r. na akwareli i na szkicu Antoniego Kolberga – ten drugi podpisany został na odwrocie przez artystę „1832 Salon Chopinów w Pałacu Krasińskich, oficyna od korpusu lewa, 2 piętro od ulicy – po wyjeździe Fryderyka – oryginał posłałem mu do Paryża”. Szkic, zaginiony podobnie jak i akwarela w czasie II wojny światowej, znany jest nam dziś z reprodukcji zamieszczonej przez Leopolda Binentala w książce Chopin. W 120-tą rocznicę urodzin. Dokumenty i pamiątki i stał się wzorem dla urządzenia tzw. Saloniku Chopinów, oddziału Muzeum Fryderyka Chopina, otwartego w 1960 r. dla zwiedzających na terenie dzisiejszej Akademii Sztuk Pięknych.