Kościół ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy

Ewangelicy na terenie Warszawy zaczęli pojawiać się już od początku reformacji, od czasów panowania Stefana Batorego zaś podjęli starania o erygowanie własnej parafii – przez wiele dziesięcioleci nieskuteczne, tym bardziej że w wieku XVI i XVII praktyki religijne inne niż katolickie były na Mazowszu zakazane.

Wolność religijną ewangelikom przywrócił Sejm w 1768 r., a niespełna dekadę później – w roku 1777 – parafia otrzymała od Stanisława Augusta Poniatowskiego przywilej królewski zbudowania swojego kościoła. Projekt świątyni, autorstwa Szymona Bogumiła Zuga, wybrał oświecony monarcha osobiście – istotnym kryterium wyboru był brak wieży na przyszłym kościele, obawiano się bowiem, że „stałyby się one powodem zgorszenia dla duchowieństwa katolickiego”.

Kościół rozkwitał w kolejnych latach i w pierwszych dekadach XIX w. nie tylko jako centrum religijne, ale także koncertowe – grywało tu wielu znakomitych muzyków. Wiemy też, że w kwietniu 1825 r. przed carem Aleksandrem I grą na eolimelodikonie popisywał się Fryderyk Chopin, obdarowany za to przez władcę brylantowym pierścieniem. Można przypuszczać, że Fryderyk, choć w mniej eksponowanej roli, występował w murach świątyni już wcześniej, jak choćby w grudniu 1824 r., kiedy to podczas prowadzonego przez Józefa Jawurka Stworzenia świata Haydna wraz ze swą siostrą Ludwiką prawdopodobnie śpiewał w chórze.