Montreal

W Montrealu Witold Lutosławski gościł trzykrotnie, a za każdym razem w nieco innej roli. Planowano jeszcze jedną wizytę, na rok 1970, ale odmówił wtedy, tłumacząc się trudnościami organizacyjnymi. Prawdziwym powodem była niechęć do podróży w pojedynkę, gdyż żona Danuta musiała wtedy zostać w domu, przygotowując głosy do premiery Koncertu wiolonczelowego.       

Po raz pierwszy kompozytor przyjechał do Montrealu w lipcu 1967 na 21 zjazd międzynarodowej federacji Jeuneusses Musicales, jako honorowy przewodniczący polskiej sekcji tej organizacji powstałej zaledwie rok wcześniej. Uczestniczył w pracach jury międzynarodowego konkursu kompozytorskiego ogłoszonego przez Jeunesses, w seminarium poświęconym muzyce XX wieku i jej publiczości (The Music of the Twentieth Century and Its Public), a ponadto wygłosił odczyt w pawilonie Jeunesses Musicales L’Homme et la musique na terenach EXPO’67, które odbywało się właśnie w Montrealu.

Za drugim razem, w kwietniu 1980, wystąpił przed montrealską publicznością, dyrygując miejscową orkiestrą symfoniczną. Powodem trzeciej wizyty było zaproszenie go na jubileusz 50- lecia Polskiego Instytutu Nauki i Sztuki w Kanadzie, mającego siedzibę w McGill University. Władze Instytutu postanowiły uczcić Lutosławskiego okolicznościowymi wykładami, koncertami oraz doktoratem honoris causa McGill University. Ceremonia odbyła się 30 października 1993 roku, a towarzyszył jej koncert kameralny oraz dwa wykłady nowego doktora, jeden wygłoszony po angielsku, a drugi po francusku. Odbyły się także spotkania z miejscową Polonią – i wtedy, w Montrealu kompozytor spotkał się po wielu latach z kolegą z gimnazjum Józefem Ziabickim. Takie spotkania na obczyźnie nie były dla niego rzadkością. Wojna i późniejsze zmiany ustrojowe w Polsce sprawiły, że z grona kolegów klasowych Lutosławskiego zaledwie połowa pozostała w Polsce – reszta albo zginęła podczas działań wojennych, albo wyemigrowała.

W 2013 roku, w stulecie urodzin kompozytora, a równocześnie 20-lecie tamtej ceremonii, McGill University zorganizował konferencję poświęconą muzyce i osobie Lutosławskiego.