Kompozytorzy / Witold Lutosławski / Katalog miejsc

Sztokholm

W 1964 roku Radio Szwedzkie (Sveriges Radio) zamówiło u Witolda Lutosławskiego kwartet smyczkowy. Miał być wykonany z okazji dziesięciolecia serii koncertów „Nutida Musik” poświęconych nowej muzyce, przypadających w następnym roku. Efektem tego stał się najpoważniejszy utwór kameralny Lutosławskiego. Po raz pierwszy usłyszano go w sztokholmskim Moderne Museet 12 marca 1965 roku w wykonaniu amerykańskiego kwartetu LaSalle. Jednym z najcenniejszych eksponatów muzealnych był wielki mobil Alexandra Caldera The four elements, czyli „4 żywioły”, a zastanawiającym zbiegiem okoliczności kolejne fragmenty swego Kwartetu, grane przez niezależne od siebie instrumenty, Lutosławski nazywał mobilami, choć nigdy nie chciał przyznać się do jakichkolwiek związków z Calderem.

Pomiędzy 22 a 28 listopada 1987 roku w Sztokholmie odbyło się sześć koncertów z muzyką Lutosławskiego. Dwoma zadyrygował osobiście. W programie tego tygodnia znalazły się zarówno utwory drobne i dawne – piosenki dziecięce – jak i większe formy, łącznie z najnowszym wtedy Łańcuchem III. Koncertom towarzyszyła wystawa poświęcona Lutosławskiemu, którą można było oglądać w gmachu filharmonii. Najbardziej zainteresowani mogli też wysłuchać wykładu bohatera tego wydarzenia o jego muzyce.

Kontakty z Królewską Akademią Muzyczną Lutosławski nawiązał w latach 60. Wielokrotnie zapraszano go tam z wykładami, po raz pierwszy – w marcu 1964 roku. W 1992 roku z inicjatywy tej uczelni został laureatem nagrody Polar Music Prize (Polarpriset). Fundatorem nagrody dotowanej okrągłym milionem szwedzkich koron był Stig Anderson, menedżer pop-grupy ABBA. Pierwszym laureatem w 1991 roku został bliski sferom ABBY Paul McCartney. Od następnego roku nagrodzonych było dwóch: jeden z dziedziny muzyki lżejszej, drugi – z klasyki, i pierwszym takim „klasykiem” został właśnie Lutosławski. Uroczyste wręczenie nagrody w obecności króla Szwecji odbyło się 18 maja, w dniu patrona Sztokholmu św. Eryka. Miało miejsce podczas koncertu, w czasie którego wykonywano głównie muzykę ludową i popularne piosenki. Przedstawiono jednak i utwór „klasycznego” laureata: Peter Jablonsky zagrał Wariacje na temat Paganiniego w wersji na fortepian z orkiestrą, w programie omyłkowo nazwane Rapsodią.

W Sztokholmie ukazała się pierwsza książka o Lutosławskim wydana poza granicami Polski. Jej autorem był Ove Nordvall, wydawcą Wilhelm Hansen, a wyszła w 1968 w przekładzie na angielski i dopiero w następnym roku po szwedzku (Witold Lutosławski och hans musik). Parę lat później Nordvallowi urodził się syn. Kiedy chłopiec nieco dorósł, zaczął uczyć się grać na trąbce. Zaprzyjaźniony z wieloma kompozytorami, Nordvall poprosił kilku z nich o napisanie jakiegoś drobiazgu dla syna. W lipcu 1984 roku Lutosławski ułożył dla 11-letniego wówczas trębacza mianiaturkę, która parę lat później ukazała się drukiem jako Tune for Martin.

Na początku kwietnia 1992 roku Lutosławski przebywał w Sztokholmie. Dość nieoczekiwanie spotkał Esę-Pekkę Salonena, od tego sezonu kierującego Los Angeles Philharmonic. „Po koncercie była kolacja, na którą poszedłem – wspominał Salonen. – Gdzieś w połowie posiłku Witold powiedział, że chciałby mnie o coś zapytać – w związku z tym, że w nadchodzącym roku miał dyrygować Los Angeles Philharmonic Orchestra […]. Zapytał: »Byłbyś bardzo niezadowolony, jeśli zmieniłbym program?«. »Oczywiście, że nie – odpowiedziałem – ale dlaczego chciałbyś zmienić program?«. »Wiesz, skończyłem tę nową symfonię i chciałbym ją wam podarować«. A ja wtedy omal nie spadłem z krzesła. Byłem niesamowicie podekscytowany i natychmiast pobiegłem do telefonu – to było w czasach, gdy nie było jeszcze komórek. Zadzwoniłem do Ernesta Fleischmana, który był wówczas dyrektorem zarządzającym Los Angeles Philharmonic i krzyknąłem: »Ernest, możesz przygotować umowę i wszystkie potrzebne papiery? Bo Witold ma tę nową symfonię i chce, żeby jej prawykonanie odbyło się w Los Angeles«. […] Wróciłem do stolika i powiedziałem: »Załatwione«. A Witold zdawał się niezwykle rozbawiony stanem moich nerwów”.

Miejsce Kategoria
Aix-en-Provence Występy
Aldeburgh Występy
Amsterdam Występy
Århus Edukacja
Aspen Występy
Austin Inne
Baranów Sandomierski Inne
Basztowa Miejsca wykonań
Bawarska Akademia Sztuk Pięknych Inne
Bazylea Inne
BBC i inne zespoły Występy
Belfast Inne
Berea Miejsca wykonań
Berlin Występy
Białystok Edukacja
Boston Występy
Brisbane Inne
Budapeszt Inne
Calgary Edukacja, Inne
Cambridge Inne
Celle Wydawcy / Księgarnie
Chicago Występy
Cincinnati Inne
Cleveland Występy
Dartington Edukacja
Donaueschingen Inne
Drezno Inne
Drozdowo Mieszkania
Düsseldorf Występy
Edynburg Inne
Evian Występy
Filharmonia Krakowska Miejsca wykonań
Filharmonia Monachijska
Miejsca wykonań, Występy
Filmografia Radio / Telewizja
Florencja Występy
Genewa Występy
Glasgow Inne
Graz Inne
Guildhall School of Music and Drama
Hagen Inne, Miejsca wykonań
Hamburg Inne
Hanover (New Hampshire) Inne
Helsinki Edukacja
Herkulessaal Miejsca wykonań, Występy
Houston Inne
Huddersfield Występy
Indianapolis Inne
Katowice Inne
Kazimierz nad Wisłą Inne
Kolonia Inne
Komorów Mieszkania
Kopenhaga Występy
Łagów Inne
Lancaster Występy
La Rochelle Występy
Leeds Występy
Lipsk Edukacja, Miejsca wykonań, Wydawcy / Księgarnie
Liverpool Występy
Lizbona Występy
Łomża Edukacja
London Sinfonietta Miejsca wykonań
Los Angeles Występy
Louisville (Kentucky) Inne
Lublin Występy
Lucerna Inne
Madryt Występy
Manchester Występy
Mediolan Występy
Mikołajki Inne
Montreal Występy
Moskwa Występy
Nowy Jork Występy
Odense Edukacja, Miejsca wykonań
Olsztyn Edukacja
Opio (k. Grasse) Mieszkania
Oslo Inne
Paryż Występy
Pittsburgh Występy
Polskie Wydawnictwo Muzyczne Wydawcy / Księgarnie
Poznań Inne
Praga Występy
Rotterdam Występy
Royal Albert Hall Miejsca wykonań, Występy
Royal Philharmonic Society
Występy
Ryga Miejsca wykonań
Rzym Inne
Saint Paul (Minnesota) Inne
Salzburg Inne
San Francisco Występy
Stawisko
Strasburg Występy
Sydney Występy
Szczecin Inne
Sztokholm Występy
Tanglewood Edukacja, Inne
Tokio Występy
Toronto Edukacja
Toruń Edukacja
Uniwersytet Jagielloński Edukacja
Villars-sur-Ollon Inne
Warszawa Inne, Miejsca wykonań, Mieszkania, Występy
Waszyngton Występy
Wawel Występy
Wehr koło Rheinfelden Inne
Wenecja Miejsca wykonań
Wiedeń Miejsca wykonań
Wrocław Inne, Miejsca wykonań
Wzdów Inne
Zagrzeb Miejsca wykonań
Zegrze Inne
Zurych Miejsca wykonań