Andrzej Markowski

Andrzej Markowski (1924–1986) — dyrygent, kompozytor, organizator życia muzycznego. Początkowo działał jako twórca muzyki teatralnej i filmowej. Był kierownikiem artystycznym i pierwszym dyrygentem Filharmonii Krakowskiej (1959-1964), dyrektorem Filharmonii Wrocławskiej (1965-1969), drugim dyrygentem Filharmonii Narodowej (1971-77) oraz szefem Filharmonii Łódzkiej. Od początku dał się poznać jako prężny propagator muzyki dawnej i współczesnej. Jego największym osiągnięciem jest powołanie do życia festiwalu muzyki oratoryjno-kantatowej Wratislavia Cantans (od 1966). Andrzej Markowski dokonał licznych prawykonań utworów współczesnych kompozytorów polskich, którymi dyrygował także w wielu krajach świata, a polskiej publiczności przedstawiał po raz pierwszy wybitne dzieła różnych epok, od Monteverdiego do współczesności.

W celu wykonywania muzyki współczesnej Andrzej Markowski utworzył Orkiestrę Kameralną Filharmonii Krakowskiej. Poprosił Witolda Lutosławskiego o napisanie utworu, który miałby zostać wykonany na koncercie tego zespołu podczas Biennale Weneckiego. W odpowiedzi otrzymał Gry weneckie, a ich prawykonanie odbyło się w Teatro La Fenice 24 kwietnia 1961 roku. Partytura miała wówczas niekompletną jeszcze postać, brakowało części trzeciej. (Pierwsze wykonanie pełnej wersji dzieła miało miejsce we wrześniu tego samego roku podczas Warszawskiej Jesieni pod dyrekcją Witolda Rowickiego.)

Gry weneckie stały się kamieniem milowym na drodze twórczej Lutosławskiego: w nich zastosował po raz pierwszy technikę „aleatoryzmu kontrolowanego”. (kt)