Dieter Fischer-Dieskau

Dietrich Fischer-Dieskau (1925-2012) niemiecki śpiewak, baryton, uznany za jedną z największych indywidualności wokalnych XX wieku, zwłaszcza w dziedzinie wykonawstwa pieśni, której poświęcił najwięcej uwagi. Dysponując bardzo elastycznym głosem o pięknej barwie i niezwykle szerokich możliwościach wyrazowych, wielką wagę przykładał do interpretacji tekstu. Przed długi czas jego wykonania budziły kontrowersje, uznawano je często za „manieryczne”. Artysta zasłynął z niezrównanych interpretacji pasji i kantat Bacha, dzieł oratoryjnych i – przede wszystkim – pieśni XIX i XX wieku. Wykonywał i nagrał m. in. niemal wszystkie pieśni Schuberta. Jego dokonania zapisały ważny rozdział w dziejach sztuki wokalnej. Działał również jako pedagog, dyrygent i popularyzator muzyki, był autorem książek poświęconych pieśniom i ich twórcom. Dokonał prawykonań szeregu utworów wybitnych twórców współczesnych. Witold Lutosławski skomponował dla niego Les espaces du sommeil. O historii powstania tego utworu tak kompozytor opowiedział Zofii Owińskiej:

„Pierwszy raz spotkałem go po jego recitalu ze Światosławem Richterem. Był to wieczór Hugona Wolfa, który odbył się w Filharmonii Narodowej, po czym było przyjęcie w tym samym budynku, wydane przez niemieckiego ambasadora. W czasie tego przyjęcia Fischer-Dieskau zapytał mnie, czy mam coś na baryton. Zaskoczony odpowiedziałem mu, że w tej chwili nie mam nic, ale jego pytanie jest dla mnie wielką zachętą, eine große Erregung. I rzeczywiście tak się stało, że odłożyłem wszystko, co było u mnie w tym czasie na warsztacie i zabrałem się do szukania niemieckich tekstów. Nie chodziło mi o cykl pieśni, tylko o jakiś utwór symfoniczny z barytonem. Wreszcie przypadkiem trafiłem na płytę z recitalem Fischera-Dieskaua poświęconym Debussy’emu oraz Ravelowi i stwierdziłem, że jego francuski jest bardzo ładny, więc mogę poszukać tekstu francuskiego. Bez trudu znalazłem wspaniały tekst Roberta Desnos — tak świetny, że trudno sobie wyobrazić utwór bardziej odpowiedni do skomponowania do niego muzyki”.

Utwór został ukończony w 1975 r. i został dedykowany soliście. Prawykonanie Les espaces du sommeil odbyło się w Berlinie 12 kwietnia 1978 roku na koncercie kompozytorskim Witolda Lutosławskiego. Partię solową wykonał Dietrich Fischer-Dieskau, grali Filharmonicy Berlińscy pod dyrekcja kompozytora. W tym samym wykonaniu utwór został utrwalony na płytach Philipsa. (kt)