Leopold Stokowski

Leopold Stokowski (1882-1977) – amerykański dyrygent polskiego pochodzenia. Zasłynął jako szef Orkiestry Filadelfijskiej (od 1912), którą podniósł do poziomu światowego. Był też założycielem innych znaczących zespołów: All-American Youth Orchestra i American Symphony Orchestra. Dokonał wielkiej liczby nagrań, które zapewniły mu ogromną popularność. Jego legendę rozsławiły filmy muzyczne z udziałem Orkiestry Filadelfijskiej – Ich stu i ona jedna oraz Fantazja.

Stokowski żywo interesował się muzyką najnowszą, przyczynił się także do upowszechnienia twórczości Witolda Lutosławskiego. Wprowadził do swego repertuaru jego Koncert na orkiestrę (zachował się list z 1958 roku, w którym kompozytor wyraża mu podziękowanie za zainteresowanie utworem) oraz Muzykę żałobną, którą zainaugurował działalność Towarzystwa Muzyki Współczesnej w Huston. W czasie tournée po Europie w r. 1959 Stokowski wystąpił w Warszawie (22 maja), gdzie wykonał m. in. I Symfonię Witolda Lutosławskiego. (Rejestracja dzieła z tego koncertu została w 1995 r. opublikowana na CD). W udzielonym z tej okazji wywiadzie radiowym powiedział, że za największych żyjących kompozytorów uważa Szostakowicza i Lutosławskiego.

Jakkolwiek krytycy różnili się w ocenie interpretacji Stokowskiego, dla kompozytora wykonanie dzieła przez światowej sławy dyrygenta było pamiętnym wydarzeniem. W liście, zachowanym w Fundacji Paula Sachera, pisał: „Nie zapomnę nigdy Pana koncertu, wykonania mej Symfonii, Pana wizyty u nas i wszystkich momentów kontaktów osobistych z Panem”.